Gave impact maken kan op veel manieren. Jellie Tiemersma is daar het levende, inspirerende bewijs van. Als ondernemer draagt ze onder andere als spreker of dagvoorzitter bij aan evenementen, doet interim-managementklussen en begeleidt grote en kleine bedrijven (startups) bij verandervraagstukken. Maar ze bekleedt ook bestuursfuncties en is lid van raden van advies en toezicht. De rode draad in dit alles? Diversiteit en inclusie. Uit het fijne interview met Jellie komt een mooi verhaal met een krachtige boodschap: je kunt als individu verantwoordelijkheid pakken om grotere organisaties op hún verantwoordelijkheid te wijzen.
Bij impactondernemen denk je misschien niet meteen aan bestuurskamers en raden van toezicht binnen grote organisaties. Je denkt misschien eerder aan het zelf starten van een eigen onderneming.
Dat kan. Maar het kan ook op zoveel andere manieren. Je kunt aanhaken bij een bestaand nieuw initiatief (lees bijvoorbeeld hier het verhaal van #gaveimpactmaker Max van Greenside). Of je kunt grotere, bestaande organisaties helpen om koers te wijzigen op belangrijke thema’s als duurzaamheid en inclusie. Kleine koerswijzigingen bij grote organisaties kunnen immers tot grote impact leiden.
Wat je echter ook doet, ga niet te veel alleen aan de slag, vindt Jellie Tiemersma. En wees niet bang om onderweg van route te veranderen: “Je zou de meest gezonde chocola van de wereld willen maken, maar als je onderweg een organisatie als Tony’s Chocolony tegenkomt en er halverwege achter komt dat je beter bij hen aan het werk kan gaan, zodat zij het nog beter gaan doen, is dat geen falen”. Laten we vooral kijken hoe we het samen beter kunnen doen, aldus Jellie.
Samen problemen aanpakken. Dat geloof zat er al van jongs af aan in bij Jellie. Op het terrein van milieu en klimaat bijvoorbeeld. Jellie groeide op in de tijd van Koude Oorlog, Tsjernobyl en zure regen. Tegelijkertijd kwam er in die tijd steeds meer aandacht voor emancipatie, de positie van vrouwen. De globale politieke kwesties werden uitgebreid behandeld op haar middelbare school, waar ze werd omringd door een club jonge mensen en leraren waar veel kon. Zelf was ze al op jonge leeftijd politiek actief, schreef mee aan landelijke verkiezingsprogramma’s. Om vervolgens ook al snel in raden van toezicht terecht te komen.
Op de vraag waarom ze al zo jong, rond haar 16e, politiek actief was, antwoordt Jellie: “Ik wilde verantwoordelijk zijn en verantwoordelijkheid nemen”. Daarbij speelt ook mee dat Jellie van jongs af aan zelf heel weinig ziet. Een heleboel ongeschreven regels ontgingen haar. Wanneer je de non-verbale signalen amper oppikt, zie je niet direct hoe de mensen de dingen met elkaar doen. Jellie moest zodoende zelf haar weg vinden in heel veel dingen. Jellie daarover: “je kunt je wel slachtoffer gaan voelen, maar dat schiet niet op. Want als je je best doet en een beetje innovatief bent, dan kan er heel veel wél”.
Het is altijd Jellie’s drive gebleven: Laten zien dat het wel kan. En mensen daarbij willen helpen: Welke stappen kun jij wel zetten? En waar kunnen anderen je bij helpen? Om jezelf wel te ontwikkelen. En die drive brengt Jellie op vele verschillende manieren tot uiting in de praktijk. Van advies en begeleiding aan startups, via bestuursfuncties, tot het schitteren op een sprekerspodium. Voor Jellie is het een manier om creativiteit en energie hoog te houden. Maar ook een manier om op meerdere plekken iets te kunnen doen en veel verbindingen te leggen. Mensen verbinden en ze zo een stapje verder helpen.
Meerdere dingen tegelijk doen. Het is tevens een zakelijke tip van Jellie aan startende impactondernemers: “ik snap dat je je soms heel erg moet focussen. Op je eigen onderneming, om iets voor elkaar te krijgen. Maar als je zelfvoorzienend wil zijn, kan het ook gewoon heel handig zijn om je werkweken meer op te delen. Misschien heb je dan meer tijd nodig om je bedrijf uit te bouwen, maar tegelijkertijd hoef je je ook minder zorgen te maken. Je hebt dan meerdere financiële ijzers in het vuur en daardoor kun je het waarschijnlijk ook langer volhouden”.
Terug naar de raden van advies en toezicht en de bestuursfuncties. Jellie vindt het mooie plekken om betrokken te zijn bij organisaties waar je iets mee hebt, zonder dat je er elke dag hoeft te zijn. En ook om de buitenwereld, andere perspectieven, naar binnen te brengen. Je kunt mensen uit hun dagelijkse routine halen en ze op een andere manier naar zaken laten kijken. Je hebt vervolgens ook de rol en verantwoordelijkheid om met elkaar in gesprek te blijven of verandering daadwerkelijk wordt gerealiseerd.
Maar je kunt ook invloed uitoefenen op meer praktische, simpele zaken: waarom krijgen we alle stukken voor de vergadering op papier? Moeten we altijd in dure restaurants eten of zullen we een keer naar het kleine, lokale vegan restaurant? Waarom blijven we elkaar bloemen geven bij gelegenheden zoals een afscheid? En het hoeft ook niet per se bij grote organisaties. Het kan bijvoorbeeld ook kleinere cultuurorganisaties. Daar kun je vragen stellen als: hebben jullie bij je programmering rekening gehouden met de populatie in de stad en regio? Hoe zorg je ervoor dat jouw aanbod ook toegankelijk is voor mensen die minder te besteden hebben?
Ik vraag Jellie of besturen en raden de niveaus waren waar ze zich meteen prettig bij voelde. Jellie: “Ik blijf het ingewikkeld vinden om te doen alsof de bestuurstafel per definitie iets is, wat heel ver weg, op afstand is. Zo voelt dat voor mij niet. Ik word niet zenuwachtig wanneer ik tegenover een CEO zit. Het maakt me werkelijk niet uit. Ik denk dat dat nuchterheid is. Maar het is ook: ik ben opgevoed met ‘je moet niet je hoofd boven het maaiveld uitsteken’. Maar mijn motto is nu: boven het maaiveld schijnt altijd de zon. Het was al heel vroeg, dat ik mijn wereld niet te klein wou houden”.
Er zijn ook tips met betrekking tot ‘ruimte’ en ‘ballast’. Als je een sprong in het diepe wil wagen met een eigen gloednieuwe onderneming, maar je hebt een huis met giga-hypotheek moet je er wel serieus over nadenken. Jellie: “als je daarmee in een andere problematische situatie terecht komt, kun je misschien beter een andere route kiezen. Als toezichthouder of een rol in een bestuur. Of een vrijwilligersrol waar je blij van wordt. Of stel je kennis en advies beschikbaar aan iemand die wel impactondernemer is en de sprong in het diepe wil en wagen”.
Wat Jellie tegelijkertijd blijft triggeren, is dat er toch heel veel mensen zijn die op bepaalde manier vast willen houden aan zekerheden, waarvan je je af moet vragen of dat wel zekerheden zijn. En zichzelf daardoor wel lijken te beperken. Dat kan zijn vanuit die hypotheek, maar ook het perspectief van een vaste baan. Besef ook dat je al snel met wat minder toe kunt, stelt Jellie. Consuminderen. Minder vaak op vakantie. Dan kun je ook een potje maken dat je weg kunt zetten als het een tijdje tegen zit.
Onzekerheden heeft Jellie zelf ook wel degelijk ondervonden, vooral in die eerste jaren eigen ondernemerschap, vanaf 2011. Ze noemt het een onzekere onderstroom: Krijg ik wel genoeg klanten? Vinden ze me morgen nog wel leuk, ben ik nog relevant? Ze heeft in het verleden wel ook opdrachten aangenomen waar ze niet helemaal op haar plek was. Maar dan waren er altijd wel de andere klussen, de raden van toezicht en bestuursfuncties, die wel energie en meerdere financiële ijzers in het vuur boden.
Nu is Jellie veel meer bezig met: Welke opdrachten wil ik doen? Voor welke klanten wil ik werken? En past dat bij mij? Wanneer dat niet past, kan ze ook gerust nee zeggen. Idem wanneer er weer eens een verzoek binnen komt om een rol als spreker of dagvoorzitter praktisch voor niks te doen. En is er ook ‘ruimte’ voor andere ondernemersavonturen. Zoals het onderzoeken van de mogelijkheden voor een productiehuis voor textiel en mode in Oost-Groningen, samen met vier andere ondernemende vrouwen. En ze wil ooit nog een duurzame kledinglijn.
Ter afsluiting vraag ik Jellie toch gericht naar die invloed via de bestuurskamer. Wanneer iemand in dit artikel of straks het boek ‘Gave Impact Maken’, Jellie’s verhaal leest over impact via raden van toezicht en besturen… Welke tip zou je hem/haar meegeven? Waar te beginnen?
Jellie: “Als je echt bestuurslid of lid van een raad van toezicht wil worden, doe het dan niet omdat het goed op je cv staat. Ik doe dit echt om zo met mijn talenten impact te maken. Kijk waarom jij het wil. Wanneer je ervoor wil gaan, maak dan het verhaal voor jezelf eerst rond. Wat zou je willen? En ga dat voorleggen aan mensen binnen en buiten je netwerk. Ga je verdiepen in de verantwoordelijkheden die erbij komen kijken. Want als iets misgaat ben jij wel medeverantwoordelijk als toezichthouder. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met het volgen van een cursus. Die zijn er heel duur en heel goed betaalbaar. Begin op internet, door te zoeken naar ‘cursus toezichthouder’. En kijk vooral bij wat voor organisatie je zou willen beginnen. Van welke organisatie gaat jouw hart een beetje sneller kloppen? Ga dan eens kijken wie er al in de raad van toezicht zitten en ga eens met iemand praten. Of ga gewoon eens solliciteren en kijk wat voor gesprek eruit voortkomt”.
Maar welke route je ook kiest, maak je eigen wereld groter. Met kleine stappen. Ga zelf eerst eens ergens anders uit eten. Zoek plekken waar je normaal gesproken niet komt. Ontmoet mensen die anders zijn dan jij. Kom uit je bubbel.
Bovenal: laat je niet kisten. Als je echt iets wil, dan kan het ook.
Nog meer ontdekken over Jellie en haar gave impact? Volg haar op Linkedin!