Binnen onderwijs- of ondernemers-programma
Tijdens het begeleiden van studenten en beginnende ondernemers merk ik vaak dat ze moeite hebben met wat ik het leukste onderdeel vind: de ideation-fase. Specifiek het brainstormen. Ideeën genereren. Dingen aan elkaar knopen. Binnen de kaders van het daarvoor geïdentificeerde en gedefinieerde probleem. Maar binnen die kaders vooral vrijuit denken. Even lekker gek doen. Buiten de lijntjes kleuren.
“Ik help graag om de ideation-fase een boost te geven. In onderwijs- of ondernemersprogramma’s.
Hieronder vind je de stappen die ik tijdens een ideation-workshop doorloop.“
Opzet workshop
De ideation-workshop kan flexibel aangepast worden aan de tijdskaders van jullie onderwijs-of ondernemersprogramma. Maar in de kern doorlopen we in ieder geval de volgende stappen:
1. Creatieve warming-up
Mijn ideation-workshops begin ik altijd met een creatieve warming-up. Om de individuele mentale blokkades weg te nemen. Maar ook om een veilige, vertrouwde omgeving te creëren; ruimte en vertrouwen om vrijuit ideeën te bedenken, te uiten en op te schrijven.
2. Problemen-Pitch
In de meeste onderwijs- of ondernemersprogramma’s werken, binnen een groep, meerdere teams aan een eigen project. Steeds vaker worden de stappen van Design Thinking of aanverwante methodes gevolgd. In dat geval hebben de teams in een eerdere fase al een ‘probleemgebied’ gekozen en hebben ze daarbinnen verdiepend onderzoek gedaan naar het probleem en de probleemeigenaren. In deze tweede stap van de workshop ‘pitchen’ alle teams kort hun probleemgebied aan de groep.
3. Brainstorm voorbereiden
Na de problemen-pitches is het tijd om de brainstorm voor te bereiden. Dit doen we o.a. door een ‘ideeën-parkeerplaats’ te maken; een groot vel papier dat op tafel ligt of aan de muur wordt geplakt. Op deze parkeerplaats worden alle ideeën ‘geparkeerd’ die tijdens de brainstorm naar boven komen. Die ideeën worden op post-it notes genoteerd en op de parkeerplaats geplakt. (Zo kunnen ze in een latere fase makkelijk gecombineerd worden).
4. Brainstorm begeleiden
Het is tijd om los te gaan! Het werk moet vooral door de teams worden gedaan. Ik zorg voor aanmoediging. Maar ook voor het aanmoedigen van elkaar. Doe eens gek. Borduur juist voort op het meest gekke idee. Maak die nog gekker. Wanneer het brainstormen spaak dreigt te lopen, kunnen er leuke werkvormen worden ingezet, zoals de 635 brainwriting. En waar vooral op wordt gelet: het uitstellen van oordelen. Oordeel niet over elkaars ideeën. Nog even niet. Brainstormen is kwantiteit boven kwaliteit. Om daarna de beste ideeën uit te selecteren. Dan mag je oordelen.
5. Combineren en clusteren
Na de brainstorm ligt of hangt er een bonte ‘ideeen-parkeerplaats’, vol met post-it-notes met gave ideeën. We nemen de tijd om ideeën te combineren en waar mogelijk te clusteren tot idee-categorieeen.
6. Idee-selectie
Nadat er een aantal idee-categorieën zijn ontstaan, gaan we een eerste selectie maken. Dat doen we met een ‘selectie-matrix’. Het team bedenkt samen 5 tot 10 factoren die belangrijk zijn voor hun project. Dit kunnen eisen zijn vanuit het betreffende vak of het ondernemersprogramma zoals ‘mate van creativiteit’, maar ook praktische factoren als ‘haalbaarheid op basis van talenten van het team’ of ‘haalbaarheid in tijd’.
7. Plan tot pilot
Een goed innovatie-vak of ondernemersprogramma vraagt van haar deelnemers om ideeën te testen. Via een pilot en/of prototype dat aan potentiele gebruikers wordt voorgelegd. Ook dit wordt vaak lastig en spannend gevonden. In deze stap maken de teams een actieplan om tot een MVP (minimal viable product) te komen; een uitwerking van hun geselecteerde idee op dusdanige manier dat er enige interactie met en door beoogde gebruikers mogelijk is.
8. Plannen-Pitch
We sluiten weer af met een ronde pitches; elk team presenteert welk idee ze in de komende periode gaan uitwerken tot een pilot. Indien er tijd is, kunnen andere teams aanvullende feedback of ideeën geven. Maar bovenal zorgen de andere teams voor welverdiende eer en applaus: er is hard gewerkt en er zijn belangrijke drempels tot brainstormen en presenteren genomen.
Duur: In overleg. Waar gewenst kan de workshop ook over twee of meerdere lesdagen worden verdeeld.
Locatie: Ook in overleg. Bij voorkeur offline, maar online zijn er ook zeker mogelijkheden. Het kan daarnaast op jullie eigen locatie, maar indien gewenst kunnen we ook naar ‘buiten’.
Tarief: Maatwerk. Elk vak, programma of project is net even anders. Neem vrijblijvend contact op om de mogelijkheden te bespreken.
Over mij: Tom Steffens // oprichter en eigenaar van impactonderneming FitGaaf! (www.fitgaaf.nl) // Workshopleider, spreker en schrijver ‘Gave Impact Maken’ // Telefoon: 06-22470742
Opdrachtgevers o.a.:
